Dưa chuột là loại rau ăn quả được trồng quanh năm rất phổ biến và mang lại được hiệu quả kinh tế cao. Dưa chuột bị nhiều loại sâu bệnh gây hại, trong đó bệnh ảnh hưởng nhiều nhất là bệnh sương mai vì nó tác động mạnh đến sự sinh trưởng và năng suất của cây. Bệnh sương mai dưa chuột làm hại đến các bộ phận của lá, thân cành, còn hại đến cả quả nhưng phần lớn là hại lá. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu nguồn gốc, biểu hiện, nguyên nhân gây bệnh và cách khắc phục bệnh sương mai dưa chuột qua bài viết dưới đây.
1.Nguồn gốc của bệnh
Bệnh có tên khoa học là Pseudoperonospora cubensis, tên tiếng anh là Downy mildew. Bệnh được phát hiện đầu tiên ở Cuba vào năm 1868, sau đó xuất hiện ở Bắc Mỹ và ngày nay thì nó phổ biến ở khắp các nước trên thế giới.
2.Biểu hiện của bệnh
Bệnh sương mai dưa chuột làm hại đến các bộ phận của lá, thân cành, còn hại đến cả quả nhưng phần lớn là hại lá. Bệnh thường hay bắt đầu từ tầng lá phía dưới rồi lan dần lên phía trên. Lúc đầu trên lá vết bệnh chỉ là những chấm nhỏ không có màu hay màu xanh nhạt, sau đó chuyển sang màu xanh vàng đến nâu nhạt, hình tròn, đa giác hay bất định. Vết bệnh nằm rải rác trên lá hay nằm dọc các gân lá, vết bệnh có góc cạnh không định hình. Ở mặt dưới lá vết bệnh hình thành một lớp nấm mốc màu trắng xám, đó là các cành và bào tử phân sinh của nấm gây bệnh. Nếu bệnh nghiêm trọng thì nhiều vết hợp lại thành vết lớn, gây ra rách nứt các mô tế bào bị bệnh, thậm chí khiến lá biến dạng, cây phát triển yếu và chết. Biểu hiện của bệnh sương mai có thể khác nhau dựa vào cây ký chủ và điều kiện môi trường xung quanh.
Bệnh sinh trưởng và phát triển thuận lợi khi có điều kiện độ ẩm cao như: mưa phùn, mưa nhỏ, gió, sương, trời râm mát và nhiệt độ tương đối thấp thích hợp. Nếu trong thời tiết khô hanh bệnh sẽ lây lan chậm và chỉ xuất hiện ở tán lá dưới. Trong điều kiện có giọt nước hay độ ẩm bão hòa 100% ở nhiệt độ 180 độ C thời kì tiềm dục của bệnh chỉ trong 5 giờ.
3.Nguyên nhân gây bệnh
Bệnh là do nấm gây bệnh Pseudoperonospora cubensis (Berkley et Curtis) Rostowzew thuộc bộ nấm Peronosporales, lớp Oomycetes. Sợi nấm có hình ống, đơn bào, phân nhánh, nằm len lỏi giữa các tế bào hình thành nên vòi hút để hút các chất dinh dưỡng, tạo ra các cành bào tử phân sinh chui qua lỗ khí ra ngoài. Cành bào tử phân sinh có dạng hình cành cây, phân nhánh kép không đều đặn, không màu, đơn bào. Đỉnh của nhánh nhọn, uốn cong hình cánh cung. Bào tử phân sinh có hình bầu dục hay hình trứng, vỏ mỏng với núm nhỏ ở trên đỉnh, cũng đơn bào và không màu. Khi rơi vào giọt nước bào tử phân sinh sẽ nảy mầm, xâm nhập qua lỗ khí vào trong gian bào của mô cây ký chủ. Giai đoạn hữu tính nấm hình thành nên bào tử trứng hình cầu, màu vàng, màng dày, chứa nhiều chất dinh dưỡng dự trữ, tồn tại trên lá và tàn dư của cây bệnh. Ngoài ra sợi nấm ở trên tàn dư thân, lá bệnh là nguồn bệnh tồn tại lâu dài ở các vụ sau. Loại nấm này có nhiều dạng chuyên hoá khác nhau đối với từng loại ký chủ.
4.Biện pháp khắc phục
Phòng trừ bệnh hiệu quả bằng cách tiêu diệt tàn dư thân, lá bệnh, làm vệ sinh đồng ruộng ngay sau khi thu hoạch. Chọn giống tốt, lấy giống từ các ruộng không bị bệnh. Xử lý hạt giống bằng thuốc hoá học. Không trồng liên tục nhiều vụ dưa trong năm để có thể hạn chế tích tụ nguồn bệnh ở vụ sau. Tỉa bỏ các cành cây nhỏ vô hiệu để giúp ruộng dưa thông thoáng, làm sạch cỏ gốc để hạn chế lây lan.
Tiến hành phun thuốc cho cây kịp thời sau khi bệnh xuất hiện với các loại thuốc như: Daconil W-75 (0,18-0,2%), Score 250ND (0,3-0,5l/ha), Aliette 80WP (0,3%), Nativo 750WG, Antracol 70WP…
Hi vọng qua bài viết trên Chợ Sinh Vật Cảnh đã giúp mọi người hiểu rõ thêm về nguồn gốc, biểu hiện, nguyên nhân gây bệnh và cách khắc phục bệnh sương mai dưa chuột.
