Tuyến trùng là một loại bệnh phổ biến trên cây trồng, nó phát sinh và gây hại đến nhiều diện tích cây trồng từ các loại cây công nghiệp cây ăn trái, rồi đến rau củ quả. Triệu chứng ban đầu do tuyến trùng gây ra là các vết thắt, lỗ hổng trên rễ, các đầu rễ bị thương, phân nhánh nhiều. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu về tuyến trùng, biểu hiện của tuyến trùng rễ ở cây trồng và biện pháp khắc phục qua bài viết dưới đây.
1.Tuyến trùng là gì?

Tuyến trùng là dạng động vật không xương sống, thuộc ngành giun tròn. Các loài tuyến trùng có kích thước rất là nhỏ, mắt thường không thể nhìn thấy được phải dùng kính hiển vi mới có thể nhìn thấy. Chúng rất đa dạng về thành phần loài, sống ở nhiều môi trường khác nhau và rất linh hoạt biến đổi khi môi trường sống thay đổi.
Tuyến trùng ở trong nông nghiệp được chia làm hai loại: tuyến trùng có lợi (vi sinh ức chế, các loại giun, hỗ trợ phân giải, loại tuyến trùng này chống lại những vi sinh vật gây hại) và tuyến trùng có hại (nhóm tuyến trùng ký sinh trên thực vật).
2.Biểu hiện của tuyến trùng rễ
Tuyến trùng có 3 hình thức ký sinh là: nội ký sinh (là dạng ký sinh của tuyến trùng bằng cách chui vào bên trong bộ rễ cây và gây hại bộ rễ bằng cách chích hút các tế bào rễ cây tạo ra những nốt u sần sùi trên rễ), ngoại ký sinh (là nhóm tuyến trùng ký sinh sống ở ngoài môi trường đất và nước, gây hại bằng cách hút chích rễ cây làm cho cây bị thối nhũn) và bán nội ký sinh( hình thức ký sinh này là một nửa cơ thể tuyến trùng di chuyển vào bên trong rễ cây và một nửa còn lại ở ngoài môi trường, gây hại và tạo ra những nốt sần trên cây).

Tuyến trùng tấn công trực tiếp vào bộ phận rễ ở cây, khiến cây bị phình lên, tắc nghẽn và bị thối rữa dần. Nếu đợi đến khi đào rễ cây lên, phát hiện ra chúng thì đã quá muộn. Có thể nhận biết cây bị tuyến trùng thông qua các biểu hiện như: cây kém phát triển, còi cọc, héo úa, thiếu sức sống, cây bị xoắn, lá vàng, rụng sớm, chết mầm. Cây bị như vậy là do tuyến trùng ngăn cản hút nước và chất dinh dưỡng ở cây. Khi tấn công rễ cây, tuyến trùng không làm chết cây ngay mà làm gián đoạn đến sự phát triển của cây. Tuỳ thuộc vào mật độ tuyến trùng mà các triệu chứng xuất hiện trên cây có đồng đều hay rải rác trên vườn. Tuyến trùng còn tạo ra những vết thương khác nhau trên rễ cây, gián tiếp mở đường cho các vi sinh vật có hại khác xâm nhập vào cây dễ dàng hơn, khả năng cây bị bệnh cao hơn, truyền virus gây hại đến cây. Tuyến trùng là nền tảng gây nên các loại bệnh khác trên cây theo nguyên lí cây yếu, thì hệ miễn dịch và sức đề kháng của cây không thể kháng lại các loại bệnh gây hại khác. Khi thấy cây có các biểu hiện bị tuyến trùng tấn công thì cần phải nhanh chóng tìm ra các biện pháp khắc phục trước khi quá muộn.
3.Biện pháp khắc phục
- Áp dụng biện pháp luân canh, xen canh, sử dụng giống sạch bệnh, kháng bệnh, giá thể làm bầu cây cần xử lý cẩn thận, đảm bảo không có mầm bệnh. Nếu luân canh các loại cây trồng với nhau thì có thể ngăn cản sự phát triển và lây lan của tuyến trùng hại rễ. Phải thường xuyên theo dõi và kiểm tra vườn cây để có thể sớm phát hiện bệnh và kịp thời xử lý. Nên trồng thêm các loại cây có tính kháng tuyến trùng để có thể gây ngộ độc và đuổi tuyến trùng đi một cách hiệu quả.
- Không nên dọn sạch hết cỏ trong vườn đi nhằm phân tán và giảm bớt tuyến trùng tấn công cây trồng. Khi cỏ cao thì cắt bớt phần ngọn bỏ tại vườn để giữ cho đất có độ ẩm vào mùa khô và tạo độ tơi xốp cho đất. Cách này khá quan trọng vì mỗi vùng đất đều sẽ phát triển những loại cỏ bản địa khác nhau, mỗi loại cỏ đều đã được thích nghi mang trong mình những loại vi sinh và hạt chất có thể đối kháng, tiêu diệt những loại nấm bệnh, vi sinh có hại, tạo môi trường cho các loại nấm và vi sinh vật có lợi phát triển. Đây cũng là lực lượng giúp cân bằng độ pH có trong đất, gián tiếp chuyển hoá các loại dinh dưỡng thành các thành phần mà cây có thể hấp thụ được.
- Phải tiêu huỷ những cây bị bệnh nhất là rễ của cây cần phải được dọn sạch bằng cách đốt bỏ hay bón vôi. Nên bón cho cây các loại phân hữu cơ đã hoai mục, tránh lạm dụng các loại phân bón hoá học cho cây, tưới nước hợp lý, không nên tưới quá nhiều để có thể hạn chế sự phát triển của tuyến trùng.
- Tuyến trùng rất mẫn cảm với nhiệt độ, nên có thể tiêu diệt tuyến trùng bằng cách xử lý nhiệt độ trên 600 độ C hạn chế lại có hiệu quả cao. Tuy nhiên, đối với phương pháp này thì sẽ mất rất nhiều thời gian và chi phí sẽ cao.

Hi vọng qua bài viết Chợ Sinh Vật Cảnh đã giúp cho mọi người hiểu rõ hơn về tuyến trùng, biểu hiện của tuyến trùng hại rễ và cách khắc phục tình trạng trên cây trồng một cách hiệu quả.